Granat
Skład chemiczny | X3Y2(SiO4)3 (wzór ogólny) |
Twardość w skali Mohsa | 7-7,5 |
Gęstość | 3,5-4,4 g/cm3 |
Łupliwość | Niewyraźna |
Przełam | Muszlowy, nierówny |
Rysa | Biała |
Granat to szlachetny minerał zaliczany do gromady krzemianów. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego granatus co oznacza owoc granatu. Tworzy on zwykle kryształy mieszane tworząć zróżnicowane związki chemiczne, dlatego podaje się ich wzór ogólny X3Y2(SiO4)3.
Granaty tworzą skupienia ziarniste, zbite, i naskorupienia. Są przezroczyste, przeświecające.
Niektóre kryształy wykazują specjalne efekty optyczne: asteryzm, efekt kociego oka. Część zmienia barwę w zależności od rodzaju oświetlenia. Są kruche, ale stosunkowo twarde.
Występują we wszystkich barwach za wyjątkiem niebieskiej, najczęściej jednak spotykane w czerwonych i różowych odcieniach.
Można wyróżnić kilka przykładowych granatów:
- almandyn – Fe3Al2[SiO4]3
- andradyt – Ca3Fe2[SiO4]3
- grossular – Ca3Al2[SiO4]3
- pirop – Mg3Al2[SiO4]3
- spessartyn – Mn3Al2[SiO4]3
- uwarowit – Ca3Cr2[SiO4]3
Natomiast ze względu na skład chemiczny dzielą się na:
- granaty żelazowe np. andradyt, demantoid, majoryt
- granaty glinowe np. pirop, rodolit, hessonit
- granaty cyrkonowe np. kimzeyit
- granaty wanadowe np. goldmanit
- granaty chromowe np. uwarowit, henleit
Granaty występują w skałach metamorficznych, takich jak łupki granatowomikowe, łupki granatowochlorytowe, granulity, eklogity i inne.
Wykazują też dużą odporność na wietrzenie, dzięki czemu mogą gromadzić się w okruchowych skałach osadowych.
Występowanie
Złoża granatów znajdują się m.in. w RPA, USA, Czechach, Brazylii, Indiach, Norwegii i na Madagaskarze.W Polsce znajdywane w Górach Sowich.