ŚWIAT MINERAŁÓW

Pegmatyty

Pegmatyty to rodzaj skał magmowych charakteryzujących się szczególną gigantokrystaliczną teksturą, wzbogaconych w pierwiastki niekompatybilne oraz minerały zawierające składniki lotne jak fluor, bor, fosfor i inne.

Pegmatyty mają zazwyczaj masywne i zbite struktury oraz bezładne tekstury. Są skałami jawnokrystalicznymi o bardzo dużych kryształach (od kilku centymetrów do kilkunastu metrów).
Odznaczają się białą barwą, ale także zieloną, żółtawą, różową, czerwoną, czarną.

Pegmatyty podzielone ze względu na skład mineralny:

• Kwaśne pegmatyty – kwarc, skalenie, miki – muskowit, biotyt, cynwaldyt, lepidolit, flogopit, turmaliny.
• Zasadowe i alkaliczne – tytanit, eudialit, mikroklin, plagioklazy, skaleniowce, cyrkon.
• Minerały rzadkie – w pegmatytach oznaczono ponad 300 różnych minerałów, do rzadkich należą: holtyt, sarkopsyd, niobit, tantalit.

Rodzaje pegmatytów:

• granitoidowe
• agpaitowe
• miaskitowe
• hybrydowe
• anatektyczne

Występowanie

Najbardziej znane skały pochodzą z Brazylii, USA, Rosji, Madagaskaru.
W Polsce występują na Dolnym Śląsku, w Górach Sowich i Karkonoszach.

Zastosowanie

Pegmatyty są źródłem pozyskiwania rzadkich pierwiastków : Li, Nb, Ta, Sn. Wykorzystywane są też do celów naukowych i jako źródło minerałów przemysłowych kwarc, mika.