ŚWIAT MINERAŁÓW

Opal





Właściwości fizyczne i chemiczne
Skład chemiczny SiO2-nH2O
Twardość w skali
Mohsa		 5-6,5
Gęstość 1,9-2,2 (2,15) g/cm3
Łupliwość Brak
Przełam Muszlowy, nierówny
Rysa Biała



Opal to szlachetny minerał zaliczany do krzemianów. Jest to oficjalny kamień szlachetny Australii.

Występuje w skupieniach groniastych, kulistych, nerkowatych, tworzy naskorupienia, żyłki, inkrustacje, konkrecje i szkielety przestrzenne, nie wykształca kryształów. Często występują wrostki różnych minerałów oraz inkluzje gazowe i ciekłe.
Opal występuje zazwyczaj w barwie: białej, żółtej, zielonej, niebieskiej, może być również wielobarwny lub bezbarwny.

Ze względu na barwę i efekt opalizacji wyróżnia się opale:
  • mleczny – opale o dominującej białej do lekko szarej grze barw.
  • niebieski - opale szlachetne o dominującej barwie efektu niebieskiej lub fioletowej.
  • ognisty - nazwa odnosi się do opali wykazujących czerwoną grę barw.
  • pawiowy - opale szlachetne wykazujące efekt opalizacji będący kombinacją niebieskiej, zielonej i purpurowej gry barw (upierzenie pawia).
  • zielony -opale szlachetne o dominującej zielonej barwie efektu opalizacji.
  • złoty - opale o dominującej barwie efektu opalizacji żółtej do pomarańczowej lub opali o żółtej barwie własnej.
  • różowy - opale o dominującej barwie efektu różowego.


Minerał ten jest kryształem fotonicznym, czyli kryształem o periodycznie zmieniającym się współczynniku załamania światła, która wpływa na ruch fotonów podobnie jak struktura krystaliczna półprzewodnika na ruch elektronów.
Oprócz tego niektóre okazy wykazują charakterystyczne zjawiska optyczne: opalizację, opalescencję, efekt kociego oka, asteryzm.


Opale powstają w wyniku działalności wody w skorupie ziemskiej jako produkt procesów hydrotermalnych niskich temperatur. Spotykany jest w skałach magmowych oraz w skałach osadowych, w osadach gejzerów i gorących źródeł.



Występowanie

Najsłynniejsze opale szlachetne pochodzą z Australii, Brazylii, Meksyku.
W Polsce występują tylko nieszlachetne opale, głównie na Dolnym Śląsku.

Zastosowanie

Opale wykorzystywane są do wyrobów jubilerskich oraz jako kamień kolekcjonerski.