Świat minerałów

Gnejs

Gnejs jedna z większych, a zarazem ważniejszych grup skał metamorficznych. W składzie mineralogicznym tej skały zawsze występują skalenie i kwarc, którym z reguły towarzyszą łyszczyki, rzadziej amfibole.
Gnejs spotykany jest zazwyczaj w białej, czerwonej, szarej, zielonej lub czarnej barwie. Wykazuje foliację podkreśloną równoległym ułożeniem minerałów blaszkowych i laminację, czyli segregację minerałów w skale. Skała ta nie jest zbyt wytrzymała i łatwo ją uszkodzić. Gnejs ma strukturę krystaliczną, gruboziarnistą bądź nierównoziarnistą.

Gnejsy ze względu na genezę można podzielić na:

paragnejsy
ortognejsy
gnejsy migmatyczne
gnejsy mylonityczne

gejs mikroklinowy
gnejs plagioklazowy
gnejs biotytowy
gnejs muskowitowy
gnejs chlorytowy
gnejs ambifolowy
leukognejs

Powstaje w warunkach średnich lub wysokich ciśnień i temperatur (ok. 600 °C).
Niektóre odmiany gnejsu powstają w wyniku mylonityzacji, czyli kruszenia skał pod wpływem ciśnienia kwaśnych skał magmowych, pozostałe powstaja natomiast jak produkt metasomatozy, czyli zastępowaniu pierwotnych substancji skał przez inne składniki chemiczne.

Występowanie

Gnejs to bardzo pospolita skała, która wystepuje praktycznie we wszystkich rejonach Ziemi. Jej największe znane złoża znajdują się w USA, Skandynawii, Szwajcarii, Kanadzie, Brazylii, Australii, Japonii, Rosji, Grenlandii.
W Polsce występują w Karkonoszach, Górach Sowich, Tatrach Zachodnich, Górach Izerskich.

Zastosowanie

Gnejs wykorzystywany jest jako kamień budowlany i drogowy oraz jako kamień ozdobny.